“Cumhuriyet” sevincini paylaşmak

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

“Cumhuriyet” sevincini paylaşmak

Salih Özbaran*

29 Ekim 1923, 94 yıl önce, saat 18.00: Anayasa Komisyonu sözcüsü olan Celal Nuri İleri Meclise egemen olan heyecanla dolu coşkuyu ertesi gün İleri gazetesinde yayımlanan makalesinde  şöyle dile getirmişti:

“Anayasa Komisyonu üyeleri, başkâtip Veysel Bey’in odasında maddelerin redaksiyonunu yapıyorlardı. Başkan Yunus Nadi, zayıf bir petrol lambasının altında maddeleri okuyordu. Ben, kararı kaleme aldım. O yüce yasayı özel bir kağıt üzerine özel bir demir kalemle ve mavi mürekkeple yazdık.

            Mecliste doktorlarla ilgili bir yasa görüşülüyor. Birkaç gündenberi büyük salon elektrikle aydınlatılıyor. Üyeler tam. Dinleyici locaları dolmuş. Hatta salonun içinde bile dinleyici dolu. Hemen kürsüye çıktım ve dört gözle beklenen yasa tasarısını sundum. Akıllı ve zeki yazar Ruşen Eşraf tasarıyı yüksek sesle okudu. Üyeler büyük bir dikkatle onu dinliyorlar. Herkeste bir heyecan ve büyük olaya tanık olmanın onuru var. Sıralarda oturacak yer yok. Geleceğin Cumhurbaşkanı öndeki sıralardan birine ilişmiş. Fethi Bey (Okyar) biraz ötemde. Şair Mehmet Emin (Yurdakul) coşkun bir durumda. Herkesin yüzünde bir beğeni var.

            Dört Halife döneminden beri ilk yasal devlet budur sesleri hoca efendilerin yetkili ağızlarından çıkıyor ve salona kök salıyor. Zaten özgürlüğü saptamak demek olan Cumhuriyetsözcüğünün kullanılması ve bir ihtiyaç olan hükümet kurulması hakkının Cumhurbaşkanına verilmesi üzerinde Mecliste uyuşma ve birlik vardı. Genel kurulda karar ve maddeler hakkında destekleyici sözler bunun için söylendi. Tartışma olmadı desem yaraşır.

            Birinci madde, Cumhuriyet’le ilgili madde saat tam 19.37’de bir alkış yağmuru arasında kabul edildi. Tarih yazarları bu dakikaları kaydetsinler.

            Maddeler sürekli alkışlar arasında benimseniyor. Halkın bu denli benliğine ender rastlanır. Sevinç içindeyiz. Salon heyecanlı ve hareketli. Dinleyiciler huzur ve sessizlik içinde dinliyorlar. Gazeteciler görüşmeleri not etmekte. Yurtsever ozan Emin Bey (Yurdakul), ilk madde arasında söz aldı. Kürsüye çıkıp çok heyecanlı, yüksek ve coşkun, pek şairane ve ateşli bir söylevle hareketsizliğimize yeni bir parlaklık getirdi. Sevimli ozanımız, tüm Meclisin ayakta üç kez “Yaşasın Cumhuriyet!” diye bağırmasını önerdi. Sevinç duygularımız  son noktasına ulaştı. Herkes ayakta; eller çırpılıyor. Ulusu yaşamaya çağıran bu sese, Emin Bey’in çağrısına inanıyorum ki göklerdeki melekler de katılmıştır.